Doğada Çözünür
Doğada çözünür ve evde kompostlanabilir çöp torbalarını organik atıklarınızı ayrıştırmak ve doğaya gübre olarak geri kazandırmak için kullanabilirsiniz. Organik atıklarınızı Cook Doğal Çöp Torbalarında, diğer atıklarınızı ise doğru şekilde ayrıştırarak diğer Cook Çöp Torbalarında toplayın. Organik atıklarınızı toprakla buluşturup gübreye dönüştürürken cam plastik kağıt gibi atıklarınızın doğru şekilde geri dönüşmesini sağlayarak doğal döngüye katkıda bulunun.
COOK'la Doğadan Tekrar Doğaya: Doğal Çöp Torbası
Cook olarak, tüketicilerimizin günlük yaşamlarında onları destekleyecek çözüm önerileri sunarak, mutfakta daha keyifli vakit geçirmelerini ve bunun sonucunda kendilerine, ailelerine, sevdiklerine, kısacası yaşamaya daha çok zaman ayırmalarını sağlamak istiyoruz. Bu çözümleri sunarak daha mutlu bir yaşam vaad ederken, esas önemli olan “önceliğimiz doğa” prensibimizi hep ön planda tutuyor; bugün ve gelecekte ise sürdürülebilir çözümler sunmayı ve geleceğe dair adımlarımızı bu yönde atmayı bir sorumluluk ve misyonumuzun ayrılmaz bir parçası olarak görüyoruz. Önümüzdeki yıllarda sürdürülebilir ve doğa dostu ürünlere talebin ve bu konudaki hassasiyetin daha da artacağını öngörerek çıktığımız yolda uzun süren ar-ge çalışmaları sonucunda Türkiye’de ilk olan gübrelenebilir doğal çöp torbasını geliştirdik. %100 nişastadan üretilen bu çöp torbaları organik atıklarınızı doğru şekilde ayrıştırmanıza yardımcı olduktan sonra toprakla birleşerek tamamen organik gübreye dönüşür. Tıpkı bir elma veya domates kabuğu gibi. Üstelik performans açısından diğer çöp torbalarından hiçbir farkı yok, diğerleri kadar güçlü!
Doğada Çözünür & Doğayı Korur
Nişasta kimyasal özellikleri sabit olmayan bir hammaddedir ve doğal ortamda kolayca çözünür. Gübrelenebilir torbalar, kaynağında ayrıştırma ile her ham madenin doğru amaçla kullanılması ve kendi yaşam döngüsünü tamamlaması için olanak sunar. Eğer ürün endüstriyel kompost sertifikasına sahipse ve işlem endüstriyel şartlarda gerçekleşiyorsa kompostlama sisteminde 60°C sıcaklık sağlanarak 30 gün içinde çözünebilir. Cook Doğal Çöp Torbaları evde gübrelendirme sertifikasına sahip olduğu için çok daha pratiktir fakat kontrolsüz bir ortamda gübreye dönüşmesi beklendiği için ne kadar sürede doğada tamamen ayrıştığına dair net bir zaman aralığı vermek çok doğru olmaz. Çünkü bu süreç nem ve sıcaklık gibi ortamdaki pek çok değişkene bağlıdır. Eğer ürün evde gübrelemeye uygunsa, açık havada kompostlama kabınız varsa, haznenin içindeki sıcaklık kendiliğinden önemli ölçüde artabileceğinden, kompostlamak daha kolaydır. Ancak, ev içinde kompost yapıyorsanız, geleneksel bir kompostlama kutusu veya vermikompostlama kutusu da çalışabilir. Unutmayın! Torbanın evde gübrelemeye uygun olduğuna dair sertifikası olmalıdır. Avrupa’da bu standardı TÜV Austria sağlarken Amerika’da BPI sağlar. Çözünme süreci ise toprakla buluştuğu andan itibaren başlar. Toprağa bırakıldıktan sonra ortalama 90 – 180 gün aralığında gerçekleştiğini söyleyebiliriz. Uygun nem ve sıcaklık gibi koşullar sağlandığında çözünme çok daha hızlı gerçekleşebilir. Bu çözünmenin çevreye verdiği hiçbir zarar olmamakla birlikte aksine tamamen gübre haline gelerek organik atıkların doğaya dönüşünü ve sürdürülebilir yaşamı destekler.
Kompostlanabilir
Evde kompostlanabilir sertifikasına sahip Cook Doğal Çöp Torbası toprağa bırakıldığında bir elma kabuğundan farksız toprağa karışır ve gübreye dönüşür.
Nişastadan Üretildi
Cook Kompostlanabilir Çöp Torbaları mısır veya patates gibi yenilenebilir kaynaklardan üretilir. Organik atıklarınızı ayrıştırmak ve gübreye dönüştürmek üzere toprakla buluşturmak için sürdürülebilir ve pratik bir çözüm sunar.
Sertifikasına Bakmayı Unutmayın
Kompostlanabilir ürünler tercih ederken ambalajın üzerinde yer alan sertifikasını kontrol etmeyi unutmayın. Cook Doğal Çöp Torbaları evde kompostlanmaya uygun oldugunu gösteren Home Compost OK sertifikasına sahiptir.
Evde Kompostlanabilir Torbaların Faydaları
Doğal torbalar kahve telvesi, mısır nişastası veya bitkisel yağ gibi doğal malzemelerden yapılır. Bu torbalar, kompost sürecinde ayrıştırmanız gereken ve geri dönüşüme göndermeniz gereken plastik çöp torbaların aksine, komposta direk olarak karışabilmesiyle atıkların taşınmasında kolaylık sağlar. Organik atıklarınızın arasında gübreye dönüşür. Ayrıca atıklarınızı biriktirdiğiniz kovayı da her seferinde temizleme zahmetinden sizi kurtarır, bu esnada su ve enerjiden tasarruf edersiniz.
Neden Cook Doğal Çöp Torbası Kullanmalıyım?
Evde gübre yapmaya uygun bu torbalar tamamen doğal nişastadan üretilir. Böylelikle bakteriler ve diğer mikroorganizmalar tarafından parçalanabilirler. Gübreleme olarak adlandırılan bu süreç, toprağın verimini yükselten faydalı gübrenin üretimiyle sonuçlanır. Doğada çözünmesi yıllar alabilen plastik torbaların aksine, gübrelenebilir torbalar yaklaşık 90-180 gün arasında toprağa karışarak gübreye dönüşebilir. Organik atıklarınızı standart çöp torbalarında diğer atıklarla atmak yerine; doğal çöp torbalarının içinde biriktirebilir ve zahmetsizce gübre olarak kullanabilirsiniz. Böylece organik atıkların tekrar doğaya dönüşüne destek olursunuz. Üstelik bu gübreler besleyicilik bakımından da oldukça zengin ve toprağa ihtiyaç duyduğu besinleri geri verir. Kısacası gübrelenebilir torba kullandığınızda, bunun doğa için bir portakal kabuğu veya elma çöpünden farkı olmadığını ve kısa bir süre sonra gübreye dönüşeceğini bilirsiniz. Sadece doğru bir ayrıştırma yaparak doğaya yardım etmekle kalmayıp, aynı zamanda toprağı canlı tutan ve zenginleştiren bir şeyi geri verirsiniz.
Cook olarak amacımız gübrelenebilir çöp torbalarının standart çöp torbalarının yerini alması değil. Diğer atıklarımızı doğru bir şekilde ayrıştırmak ve yaşam döngüsünün devam etmesini sağlamak için standart çöp torbalarına ihtiyacımız var. Ek olarak Doğal Çöp Torbaları, üretim süreçlerinin pahalı ve oldukça zorlayıcı olduğu bir ürün. Bu hikâyede sürdürülebilirliği konuştuğumuz kısım aslında atıkları doğru ayrıştırıyor olmayla başlıyor ve gübreleme ile son buluyor. Şaşırtıcı bir gerçek: atıklarımızın neredeyse %40’ı gübrelenebilir atıklardan oluşuyor. Organik atıklarınızı organik torbada, plastik atıklarınızı geri dönüştürülebilir plastik torbalarda toplamalı ve hepsini doğru bir şekilde tekrar kullanıma kazandırmalısınız. Gübrelenebilir torbalarda ise bu; kaliteli gübre, daha verimli toprak ve daha verimli bir mahsul demek oluyor! Daha yeşil ve bol yapraklı sebzeler ve daha kırmızı, mis kokulu domatesler gibi de düşünebilirsiniz! Gübrelenebilir torbalar aynı zamanda sera gazı emisyonlarının ve karbon ayak izinin azaltılmasına yardımcı olarak iklim değişikliğini kontrol altına alma konusunda atılan çevresel adımlara destek olurlar. Bütün bunlar sadece atıkları kaynağında ve doğru ayrıştırmak ile mümkün!
Geleneksel Çöp Torbaları Vs Kompostlanabilir Torbalar
Geleneksel çöp torbaları düşmanımız değil, aksine doğru şekilde kullanılıp yeniden döngüye sokulduğunda çevreyi korumamızı sağlayan ve hayatımızı kolaylaştıran bir araç. Günlük yaşamımızda cam, kağıt vb atıklar ile diğer evsel atıkları da doğru şekilde ayrıştırıp bertaraf etmeliyiz. Bu aşamada plastik torbalar bize yardımcı oluyor ve işimizi kolaylaştırıyor. Plastik torbalar ancak doğru şekilde kullanılmayıp kontrolsüzce doğaya bırakıldığında çevresel zararı ortaya çıkıyor. Yapmamız gereken organik atıkları kompostlanabilir torbalarda, diğer atıkları da ayrıştırarak plastik torbalarda toplamak ve uygun şekilde hayat döngüsünü tamamlamasını sağlamak. Kompostlanabilir torbalar; mısır nişastası vb. kimyasal özellikleri sabit olmayan yenilenebilir biyokütle kaynaklarından üretilirler ve doğal ortamda kolayca çözünürler. Sıradan çöp torbaları ile karşılaştırıldığında, nişasta bazlı torbaların bozunma süresi sadece 60 ila 180 gün gibi kısa bir süredir. Ancak sıradan bir plastik torbanın doğaya kontrolsüzce bırakılması sonucu tamamen bozunması yaklaşık 200 yıl sürmektedir. Kompostlanabilir torbalar günlük kimyasalların çevre üzerinde neden olduğu baskıyı hafifleterek doğaya ve plastik çöp torbalarına destek olur. Bu nedenle hem insan sağlığı hem de doğa için mükemmel bir seçimdir.
Nasıl Bir Etkim Olacak?
Atıkları kaynağında ve doğru ayrıştırmak, doğru yerde doğru ürünü kullanmak oldukça önemli. Dış ortam koşulları ve neme karşı direnç, esneklik ve üstün kimyasal dayanıklılık özelliklerinden dolayı tercih edilen plastik poşetlerin ne yazık ki sadece yüzde 1’i geri dönüştürülebiliyor. Her yıl 10 milyon tondan fazla plastiğin okyanuslarımıza döküldüğü tahmin ediliyor. Atıklarımızın neredeyse %40’ının gübrelenebilir olduğunu düşünürsek, organik atıklarımızı gübrelenebilir torbalara koyarak plastik poşet kullanımını %40 oranında azaltabilir ve doğru ayrıştırma ile geri dönüştürülebilir plastik atıklarımızı %100’ e varan oranlarda geri dönüşüme sokabiliriz.
Tüketici Olarak Neler Yapabiliriz?
Ürün etiketlerini okuyun: “Biodegradable”, “Compostable” ve sertifika bilgilerini kontrol edin.
Geri dönüşümü ihmal etmeyin: Atıklarınızı ayırmayı ve geri dönüştürmeyi alışkanlık haline getirin.
Tüketimi azaltın: Gereksiz ambalaj kullanımından kaçının. Mümkün olduğunda tekrar kullanın.
Organik atıklarınızı ayrıştırın: Organik atıklarınızı ayırıp kompost yaparak toprağı besleyin.
Atıklarınızı doğaya bırakmayın: Atıklarınızı doğru şekilde ayrıştırın ve kontrolsüzce doğaya dağılmasına engel olun.
Kaynağında Ayrıştırma ile 1 Yılda Neler Değişir?
Depolama alanlarındaki atık miktarının düşürülmesine ek olarak, kompostlanabilir torbalar aynı zamanda sera gazı emisyonlarının azaltılmasına da yardımcı olur. Bir depolama sahasının anaerobik koşullarında organik maddenin ayrıştırılması süreci, güçlü bir sera gazı olan metan salınımına sebep olur. Bununla birlikte, kompost düzgün bir şekilde yönetildiğinde, diğer kaynaklardan gelen metan emisyonlarının bir kısmının dengelenmesine yardımcı olan bir karbon yutağı görevi görebilir. Sonuç olarak, kompostlanabilir torbalar iklim değişikliğinin azaltılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu da demektir ki kompostlama, karbon ayak izinizi azaltmanın harika bir yoludur ve kompostlanabilir ürünler, süreci kolaylaştırmaya yardımcı olabilir. Şu anda karşı karşıya olduğumuz en ciddi doğal sorun “White Pollution” yani Beyaz Kirliliktir. Beyaz kirlilik, bozulmayan plastiklerin gelişigüzel doğaya bırakılmasından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, doğru şekilde kaynağında ayrıştırma, geri dönüşüm ve sürdürülebilir ürünlerin teşvik edilmesi, kontrolsüzce doğaya bırakılan plastik ürünlerin sayısını azaltabilir. Böylelikle beyaz kirliliği azaltma amacına ulaşabilir.
Farkında ve Doğru Kullanım
Plastik, günümüzde hayatımızın hemen her alanında karşımıza çıkan, hafif, dayanıklı ve ekonomik bir malzemedir. Ambalajlardan mutfak gereçlerine, elektronik cihazlardan tekstil ürünlerine kadar geniş bir kullanım alanı vardır. Örneğin; araçlardaki emniyet kemerleri, hava yastıkları, cep telefonlarının iç parçaları, tıbbi şırıngalar, yapay kalp kapakçıkları, diş fırçaları, su şişeleri, çocuk oyuncakları, hatta spor ayakkabılarının tabanları gibi pek çok üründe plastik kullanılır. Bu yönüyle plastik, modern yaşamın ayrılmaz bir parçası hâline gelmiştir.
Ancak bu faydalı malzemenin doğaya zarar verme potansiyeli, onun nasıl kullanıldığı ve nasıl bertaraf edildiği ile doğrudan ilgilidir. Tek kullanımlık plastiklerin gelişigüzel doğaya bırakılması ya da yanlış şekilde ayrıştırılması; toprak, su ve hava kirliliğine neden olur. Oysa plastik atıklar doğru şekilde ayrıştırılıp geri dönüştürüldüğünde, yeniden üretim döngüsüne katılabilir, enerji ve kaynak tasarrufu sağlanabilir. Örneğin, geri dönüştürülmüş plastikten tekrar ambalaj malzemeleri, tekstil ürünleri veya inşaat malzemeleri üretilebilmektedir.
Bu yüzden önemli olan, plastiği tamamen hayatımızdan çıkarmaya çalışmak değil, onunla sorumlu bir ilişki kurmak ve çevre bilinciyle hareket etmektir. Her bireyin, kullandığı plastikleri doğru şekilde ayrıştırıp geri dönüşüm sistemine kazandırma sorumluluğu vardır. Plastik; sağlık, güvenlik ve hayatımızdaki pek çok araç için gereklidir. Doğru yönetildiği takdirde çevreye zarar vermeden hayatımıza pozitif katkıları olabilir.
İnsan hayatına 20’nci yüzyılın başlarında giren plastiğin, dünya genelinde 1950’li yıllarda 1,5 milyon ton civarında olan üretim değeri, yıllık 335 milyon tonu aştı. Dış ortam koşulları ve neme karşı direnç, esneklik ve üstün kimyasal dayanıklılık özelliklerinden dolayı tercih edilen plastik poşetlerin ne yazık ki sadece yüzde 1’i geri dönüştürülebiliyor. Son birkaç on yıldır bilinçsiz ve yersiz kullanım, kaynağında ayrıştırmama ve organik atıkların ayrıca işlenmemesi sebebiyle plastik ürünlerin çoğalması olağanüstü. Her yıl 380 milyon tonun üzerinde plastik üretiyoruz ve bazı raporlar bunun %50’ye varan kısmının tek kullanımlık olduğunu gösteriyor. Sadece birkaç dakikalığına kullanıyoruz, ancak doğru şekilde yaşam döngüsü tamamlanmadığında gezegende en az birkaç yüz yıl kalıyor. Her yıl 10 milyon tondan fazla plastiğin okyanuslarımıza döküldüğü tahmin ediliyor. Bugüne kadar üretildiği düşünülen 8 milyar ton plastik malzemenin en az yarısının, atık halinde doğaya bırakıldığı, ağırlıklı olarak denizlerde ve okyanuslarda biriktiği dikkati çekerken, bunları canlıların tüketmesiyle de zararı besin zincirinin son halkası insana kadar rahatlıkla ulaşabiliyor. Toplum olarak üzerimize düşen plastik poşetleri doğru yer ve zamanda kullanarak en nihayetinde geri dönüşüme girmesini sağlamak ve organik atıklarımızı da organik kompostlanabilir çöp torbalarında toplamak.
Dünyada Kompostlanabilir Ürünler
Özellikle gelişmiş ülkelerde sıklıkla kompostlama ve kompostlanabilir ürünlerin örneklerini görebilirsiniz. Bu ürünler, gübrelenebilirlik için belirli standartları karşıladığı teyit edilen sertifikalara sahiptir. Artan sayıda tüketici ve marka artık bu tarz ürünlere odağını çevirirken bunun en iyi örneklerinden biri dünya çapında oldukça bilinen BioBag’dir. BioBag geniş ürün portföyü ile sadece sertifikalı kompostlanabilir ürünler satmaz, dünyayı daha iyi bir yer haline getirecek davranışlar yaratarak biyoekonomiye katkı sağlamayı hedefler.
Kompost Nasıl Yapılır?
- Kompost Yeri Seçimi
- Bahçede gölge veya yarı gölge, havadar bir yer seç.
- Eğer evde yapıyorsan, balkon veya uygun bir köşede kompost kutusu kullanabilirsin.
- Kompost Kabı veya Alanı Hazırlama
- Kompost için açık alan, büyük plastik kutu, ahşap kutu ya da özel kompost kutuları kullanılabilir.
- Hava alması için deliği olan veya gevşekçe üstü kapatılan kutular tercih edilir.
- Malzemeleri Topla: Yeşil ve Kahverengi Katmanlar
- Yeşil (Azotça zengin, nemli) malzemeler:
- Taze çim biçimleri
- Meyve ve sebze artıkları
- Kahve posası, çay posası
- Yumurtanın içi ve kabuğu (ince kırılmış)
- Kahverengi (Karbonca zengin, kuru) malzemeler:
- Kuru yapraklar
- Dal parçaları, odun talaşı
- Karton, gazete (küçük parçalara ayrılmış)
- Kuru saman
4.Malzemeleri Katmanlar Halinde Koy
- Kompost yığınına kahverengi ve yeşil malzemeleri dönüşümlü olarak koy.
- Örneğin: 3 kat kahverengi, 1 kat yeşil gibi dengeli olmalı.
5.Nem ve Havalandırma
- Kompostun nemli ama ıslak olmaması gerekir.
- Gerekirse arada sulayabilirsin, ama su birikintisi olmamalı.
- Yığınını haftada bir karıştır veya çevirmek, oksijen girişi sağlar ve ayrışmayı hızlandırır.
6.Sabırla Bekle
- Ortalama 2-6 ay içinde kompostun hazır olur.
- Tamamen ayrışan, koyu kahverengi, toprak kokan, humuslu yapıya sahip olmalı.
7.Kompostu Kullanma
- Bahçe toprağına, saksı bitkilerine veya çiçeklere besin olarak kullanabilirsin.
- Toprağın su tutma kapasitesini artırır ve bitki gelişimini destekler.
🌟 İpuçları:
- Et, süt ürünleri, yağlı yiyecekler, hasta bitkiler ve hayvan dışkıları kompost yığınında kullanılmamalıdır (kötü koku ve zararlılar için).
- Yığın çok kuruysa yeşil malzeme ekle, çok ıslaksa kahverengi malzeme ekle.
- Kompostun sıcaklığı 40-60°C arasında olursa ayrışma ideal hızda olur.
Neden Kompostlanabilir Ürün Kullanmalısınız?
1.Çevre Kirliliğini Azaltır
- Kompostlanabilir ürünler, toprakta bileşenlerine ayrılıp doğal gübreye dönüşür.
- Plastik gibi çözünmeyen ürünler ise yıllarca doğada kalır, toprağı, suyu ve havayı kirletir.
2.Doğal Döngüyü Bozmaz
- Kompostlanabilir ürünler çevredeki doğal canlılar ve bitkiler tarafından kolayca sindirilir.
- Ekosistem sağlıklı kalır, biyolojik çeşitlilik korunur.
3.Atık Sorununu Hafifletir
- Hiç kalıntı bırakmazlar, böylece çöp alanları daha az dolup taşar.
- Geri dönüşümü zor olan atıkların doğaya verdiği yükü azaltır.
4.Sağlığa Daha Az Zararlıdır
- Kimyasal olarak parçalanmayan maddeler, su kaynaklarına ve gıdalara karışarak sağlık sorunlarına yol açabilir.
- Kompostlanabilir ürünler ise toksik değildir, aksine toprağı besler.
5.Sürdürülebilir Bir Yaşam Tarzını Destekler
- Gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak için doğaya saygılı tercihler yapmak gerekir.
- Kompostlanabilir ürünler, çevre dostu yaşamın önemli bir parçasıdır.
6.Yasal ve Toplumsal Destek Artıyor
- Birçok ülke ve şehir artık çevre dostu ürünleri zorunlu kılıyor veya teşvik ediyor.
- Toplumda çevre bilinci arttıkça, biyobozunur ve kompostlanabilir ürünler tercih edilmesi sosyal sorumluluk haline geliyor.
Özetle:
Biyobozunur ve kompostlanabilir ürün kullanmak, çevreni korur, atık sorununu azaltır, sağlığını korur ve sürdürülebilir bir dünya için önemlidir.
Atıkları Ayrıştırmanın ve Geri Dönüştürmenin Önemi
1. Doğayı Koruruz
Atıklar doğru ayrıştırılmazsa, plastik, metal, cam gibi maddeler doğaya zarar verir.
Geri dönüşümle bu materyaller tekrar kullanılır, doğaya yeni hammadde çıkarma ihtiyacı azalır.
Böylece ormanlar, su kaynakları ve canlı yaşamı korunur.
2. Enerji Tasarrufu Sağlanır
Yeni ürün yapmak için hammadde çıkarırken çok fazla enerji harcanır.
Geri dönüştürülmüş malzemeler kullanmak, enerji tüketimini %50-80’e varan oranlarda azaltır.
3. Çöp Miktarını Azaltır
Ayrıştırma ile geri dönüşüme giden atıklar, çöp depolama alanlarının dolmasını engeller.
Bu da daha az çevre kirliliği, daha az sera gazı emisyonu anlamına gelir.
4. Ekonomiye Katkı Sağlar
Geri dönüşüm sektörü yeni iş alanları yaratır.
Atıklar, değerli kaynaklara dönüştürülerek ekonomik döngüyü destekler.
5. Sürdürülebilir Gelecek İçin Zorunludur
Doğal kaynaklarımız sınırlıdır.
Atıkları ayrıştırıp geri dönüştürerek, bu kaynakların tükenmesini önler, gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakırız.
6. Çevre Kirliliğini ve Sağlık Risklerini Azaltır
Yanlış atık yönetimi, toprak, su ve havayı kirletir.
Geri dönüşüm ve ayrıştırma ile zararlı kimyasalların doğaya karışması önlenir, sağlık riskleri azalır.
Evsel Atıkları Doğru Şekilde Nasıl Ayrıştırırsın?
1. Atıklarını Kategorilere Ayır
Organik Atıklar (Biyobozunur)
Meyve-sebze artıkları, kahve posası, yumurta kabuğu, çay poşetleri, çim kırpıntıları, yemek artıklarının küçük miktarları.
Bunlar kompost yapılabilir.
Kağıt ve Karton
Gazete, dergi, karton kutu (temiz ve kuru olmalı).
Islak, yağlı kağıtlar geri dönüşüme uygun değildir.
Plastik
Şişeler, yoğurt kapları, plastik torbalar, ambalajlar.
Temiz ve sıkıştırılmış olması önemli.
Cam
Şişe, kavanoz gibi cam ambalajlar.
Kırık camlar dikkatlice paketlenmeli.
Metal
Teneke kutular, alüminyum folyo, konserve kutuları.
Temizlenmiş olması tercih edilir.
Tehlikeli Atıklar
Pil, ampul, elektronik atık, ilaç kutuları, boya kutuları.
Bunlar özel toplama noktalarına götürülmeli.
2. Ayrı Kutular veya Torbalar Kullan
Mümkünse evde renk kodlu veya etiketli kutular bulundur.
Organik atıkları küçük bir kompost kabında topla.
Geri kalan atıkları kendi kategorilerine göre ayrı kutularda tut.
3. Atıkları Temizle ve Kurut
Geri dönüşüm kutusuna atmadan önce ambalajları mümkün olduğunca temizle.
Yağlı, kirli atıklar geri dönüşümü zorlaştırır.
4. Atıkları Doğru Günlerde Dışarı Çıkar
Belediyenin çöp toplama günlerini öğren.
Organik, geri dönüşüm ve genel atıklar için farklı toplama günleri olabilir.
5. Tehlikeli Atıkları Doğru Noktalara Teslim Et
Pil ve elektronik atıkları marketlerin veya belediyenin pil kutularına at.
Eski ilaçları eczanelerdeki toplama kutularına bırak.
6. Ailenle ve Çevrendekilerle Paylaş
Ayrıştırma alışkanlığını yaygınlaştırmak için bilgilendir.
Birlikte daha temiz bir çevre için çalışın.
Özetle:
Atık Türü | Ne Yapmalı? |
Organik | Kompost veya organik kutuya |
Kağıt/Karton | Temiz ve kuru kağıt kutusuna |
Plastik | Temiz plastik kutusuna |
Cam | Cam kutusuna (dikkatli) |
Metal | Metal kutusuna |
Tehlikeli Atık | Özel toplama noktalarına |
Evde Atık Ayrıştırma İçin Basit İpuçları
1. Renk Kodları Kullanın
Farklı atıklar için renkli kutular veya torbalar kullan.
Örneğin:
Yeşil → Organik
Mavi → Kağıt
Sarı → Plastik
Beyaz veya Şeffaf → Cam
Kırmızı → Tehlikeli atık
2. Küçük Kutularla Başla
Evde büyük kutulara gerek yok, tezgah altına veya mutfak köşesine küçük kutular koy.
Atıkları hemen orada ayırmak işini kolaylaştırır.
3. Temizle ve Sıkıştır
Ambalajları çöp kutusuna atmadan önce hızlıca durula.
Plastik şişeleri ve kutuları sıkıştırarak yerden tasarruf et.
4. Organik Atıkları Ayrı Tut
Yemek artıkları için küçük bir kompost kutusu veya hava alabilen kap kullan.
Kokuyu önlemek için düzenli boşalt.
5. Tehlikeli Atıkları Topla
Pil, ampul gibi atıkları küçük bir kutuda biriktir.
Dolunca en yakın toplama noktasına götür.
6. Hatırlatıcılar Koy
Mutfak dolabına veya buzdolabına atık ayrıştırma hakkında kısa notlar as.
Böylece herkes kolayca hatırlayabilir.
7. Aileyi Dahil Et
Çocuklarla birlikte atık ayrıştırmayı eğlenceli hale getir.
Hep birlikte doğru alışkanlıklar edinin.
8. Azalt, Tekrar Kullan, Geri Dönüştür (3R)
Alışverişte daha az ambalajlı ürün seç.
Tekrar kullanabileceğin kutu ve kavanozları atma.
9. Bilinçli Alışveriş Yap
Biyobozunur ve kompostlanabilir ürünleri tercih et.
Geri dönüşüm sembollü ürünleri seç.
10. Atık Toplama Günlerini Takip Et
Belediyenin toplama takvimini bil ve ona göre atıklarını dışarı çıkar.
Atık Ayrıştırma Konusunda Farkındalık Yaratmak İçin Yapabileceklerin
1. 🧑🏫 Yakın Çevreni Bilgilendir
Ailene, arkadaşlarına, komşularına neden ayrıştırma yaptığını anlat.
Kısa bilgiler, örnekler ve görsellerle konuyu daha anlaşılır hale getirebilirsin.
Onlara basit “ne nereye atılır” listeleri verebilirsin.
2. 📱 Sosyal Medyada Paylaşım Yap
Geri dönüşümle ilgili kısa bilgiler, infografikler, “önce/sonra” fotoğrafları paylaş.
Kendi ayrıştırma köşeni veya kompost kutunu göster.
Doğru bilgilendirici içerikler üret: “5 dakikada atık ayrıştırma nasıl yapılır?” gibi.
3. 🏫 Okulda veya İşyerinde Mini Kampanya Düzenle
Posterler, sunumlar, pano köşeleriyle dikkat çek.
Atık kutuları etiketle ve herkesin kullanması için görünür yerlere koy.
Küçük ödüllerle geri dönüşüm yarışmaları organize edebilirsin.
4. 🎨 Çocuklarla Etkinlikler Yap
Geri dönüşüm malzemeleriyle el işi çalışmaları (örneğin: atık kutudan kalemlik).
Boyama etkinlikleri, hikâyeler, geri dönüşüm oyunları.
Çocuklara çevre alışkanlığı kazandırmak geleceğe yapılan en iyi yatırımdır.
5. ♻️ Toplu Yaşanılan Alanlarda Geri Dönüşüm Kutuları Kurulmasını Teşvik Et
Apartman, site, okul, iş yeri gibi yerlerde geri dönüşüm kutularının yerleştirilmesini öner.
Kutuların üstüne neyin nereye atılacağını gösteren basit ve renkli etiketler yapıştır.
6. 📷 “Atıktan Sanat” Projeleri Yap
Evdeki atıklardan estetik objeler, tablolar, dekoratif ürünler yap.
Bunların fotoğraflarını sosyal medya veya okul panolarında paylaşarak hem estetik hem mesaj verici çalışmalarla dikkat çek.
7. 🌱 Yerel Etkinliklere Katıl ya da Düzenle
Belediyenin ya da çevre derneklerinin düzenlediği temizlik kampanyalarına katıl.
Mahallende veya okulunda çevre temizliği günü organize et.
8. 📚 Bilgilendirici Materyaller Hazırla
Küçük broşürler, afişler veya etiket kartları tasarla.
Bunları okula, iş yerine, markete, kafeye koymak için izin iste.
9. ✍️ Blog Yaz veya Bülten Hazırla
Deneyimlerini, öğrendiklerini, basit ipuçlarını yazarak paylaş.
Okul bülteni, e-posta listesi, yerel gazeteye gönderilecek kısa yazılarla daha fazla kişiye ulaşabilirsin.
10. 🗣️ Rol Model Ol
En etkili yöntem: Kendin uygulayıp örnek olmak.
İnsanlar senin alışkanlıklarını görüp ilham alabilir. Bazen bir kişi bile koca bir apartmanın alışkanlığını değiştirebilir!
💡 Küçük Bir Sloganla Başla:
“Doğayı çöpe atma – ayır, dönüştür, yaşat!”
“Çöpe değil geleceğe!”
“Her ayrıştırdığın atık, temiz bir nefes demektir.”
Kompost Yapma Süreci Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Kompost nedir?
Kompost, organik atıkların (sebze-meyve kabukları, yapraklar vb.) doğal yollarla ayrışarak toprağı zenginleştiren bir maddeye dönüşmesidir.
2. Kompost yapmak için hangi malzemeler gerekir?
Temel olarak iki tür malzeme gerekir:
Yeşil atıklar (azot kaynağı): Sebze-meyve atıkları, çay posası, kahve telvesi
Kahverengi atıklar (karbon kaynağı): Kuru yaprak, karton, gazete, talaş
3. Et, süt ürünleri ve yağlı yiyecekler komposta atılabilir mi?
Hayır. Bu tür atıklar kötü koku yayar, zararlı mikroorganizmalar ve haşereleri çekebilir.
4. Kompost ne kadar sürede olur?
Şartlara göre değişmekle birlikte 2 ila 6 ay arasında kompost elde edilebilir.
5. Kompost neden kötü kokar?
Yanlış oranlarda malzeme kullanımı, fazla nem ya da yetersiz hava akışı kompostun koku yapmasına neden olabilir.
6. Solucanlar komposta konur mu?
Evet, vermikompost yönteminde kırmızı Kaliforniya solucanları kullanılarak süreci hızlandırmak mümkündür.
7. Kompostun hazır olduğunu nasıl anlarım?
Toprak gibi kokar, parçalanmış görünür ve orijinal malzemeler tanınmaz hale gelir.
Kompostlanabilir Çöp Torbaları Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Kompostlanabilir çöp torbası nedir?
Doğal malzemelerden üretilmiş, uygun koşullarda tamamen biyolojik olarak parçalanabilen torbalardır.
2. Biyobozunur torba ile kompostlanabilir torba arasında fark var mı?
Evet. Her kompostlanabilir torba biyobozunur olsa da her biyobozunur torba kompostlanabilir değildir. Kompostlanabilir torbalar, endüstriyel ya da ev tipi kompostta tamamen toprağa dönüşür.
3. Kompostlanabilir torbalar evdeki kompost kutularında kullanılabilir mi?
Evet, ancak “home compostable” (evde kompostlanabilir) etiketi taşıyan ürünler tercih edilmelidir.
4. Kompostlanabilir torbalar çöpe atılırsa ne olur?
Genellikle çöp depolama alanlarında gerekli ayrışma koşulları olmadığından tam olarak çözünmeyebilir.
5. Bu torbalar ne kadar sürede yok olur?
Ev tipi kompostta birkaç ayda, endüstriyel kompostlama tesislerinde daha kısa sürede tamamen parçalanabilirler.
6. Kompostlanabilir torba nasıl tanınır?
Genellikle üzerinde “OK compost”, “Home compostable” veya “EN 13432” gibi sertifikalar bulunur.
7. Neden normal plastik torbalar yerine kompostlanabilir torbalar tercih edilmeli?
Doğaya zarar vermez, mikroplastik üretmez, kompost sürecine katkı sağlar.
8. Doğada çözünür ürünleri evde kompost yapabilir miyim?
Bazı ürünler ev kompostuna uygundur. Ancak bazı ürünler için endüstriyel kompost tesisleri gereklidir. Bu ayrımı ürün etiketinden kontrol edin. Evde kompostlanabilir ürünlerin “Home Compost OK” sertifikası bulunur. Cook Doğal Çöp Torbaları evde kompostlanabilir özelliktedir.
9. Biyobozunur ürünler diğerlerine göre daha mı dayanıksız?
Hayır. COOK gibi markaların ürünleri, klasik ürünler kadar sağlamdır. Tek fark, doğaya dost olmaları.
10. Doğada çözünür ürün kullanmak ne kadar fark yaratır?
Her birey ayda 10 ürün değiştirirse, yılda 120 plastik daha az doğaya karışır. Bu bireysel bir etki gibi görünse de milyonlarca kişiyle çarpıldığında çok büyük bir fark yaratır.
